A novela Ondas [Editorial Baile del Sol], de Israel López García, está ambientada nos anos 80 da Costa da Morte.

A novela Ondas presentarase na libraría Berbiriana da Coruña, o xoves 2 de maio ás 19.00 horas, e no Parador Costa da Morte de Muxía, o venres 3 (horario por confirmar), este último a través do establecemento muxián Arroutada.

O propio autor lánzanos unhas liñas descibrindo a súa relación, e a da novela, coa nosa comarca.

ONDAS: unha biografía

Son moitas as formas de ser galegos, e ser un de nacemento é, quizais, a menos importante de todas.
Julio Camba.

Do mesmo xeito que hai varias maneiras de ser galego, son varias as razóns que explican por que escribín unha novela que se desenvolve na Costa da Morte, entre as que a principal foi e é a de homenaxear un lugar ao que sinto pertencer.

Dicir que estou namorado de Galicia, máis alá de soar a tópico, explica o motivo que me leva a pensar en volver a Galicia dun xeito recorrente: sempre que vou, sinto que son de alí; Sempre que teño tempo libre penso en ir alí; Cada vez que boto a lotería, soño cunha casiña en Galicia.

Descubrín a Costa da Morte no ano 2002. Xa estivera por varios puntos de Galicia antes e, como digo, sempre que podo volvo (como o título do primeiro capítulo de Ondas).

Esta Semana Santa, por exemplo, estiven no Caurel: para min equivalente -ao interior- á Costa da Morte como zona que mantén unha esencia desde moitos puntos de vista, aínda que teño que dicir que ata O Caurel parecía aínda máis ancorado. a un momento no que as cousas ían a outro ritmo. Un exemplo diso é a aldea de Seceda: un lugar escuro, deses que apenas quedan.

Pero para entender algúns porqués hai que falar doutros porqués: a miña primeira visita a Galicia foi polo Camiño de Santiago, que fixen unhas cantas veces desde 1988, e Galicia, a finais dos 80 foi outra cousa... como case todo a finais dos 80, claro. Desde entón, case podo dicir que vou polo menos unha vez ao ano.

Pero o caso da Costa da Morte e a súa relación con Ondas parte dos tres días que fun voluntario pola catástrofe do Prestige. Iso quedou comigo ata que moitos anos despois saíu o libro.

Logo, no 2002, atopei un lugar cunha forza inmensa naquel encontro telúrico entre o mar e a terra. Moitos dos lugares que visitei no ano 2002, recollendo aves engrasadas vivas ou mortas, e tomando nota do estado da Costa para contrastar e informar aos medios locais contra o gran engano dalgúns medios de comunicación, foron tan cautivadores para min que non podía entender como era posible que existise un lugar tan fermoso e, ao mesmo tempo, excesivo, tremendo.

Xa daquela, a música tradicional galega, a través de Milladoiro, Luar na Lubre, Carlos Núñez e outros grupos (aquí inclúo aos irlandeses The Chieftains, valedores de Carlos Núñez), levoume a aprender esa lingua. Aquí, en Madrid, formamos un grupo de afeccionados cun percorrido de 10 anos moi bonitos, nos que fun gaiteiro, e que recollimos en elblogdemestura.wordpress.com:

Pasaron uns anos despois do 2002 no que, a pesar duns poucos días, levei comigo unha impresión que me marcou profundamente, insisto, máis aló do gran desastre ambiental e político, e da resposta solidaria da xente. Non foi ata 2016 cando volvín cun amigo, que finalmente foi o ilustrador da portada de Ondas, e vin os grandes cambios que o Plan Galicia supuxo para o noroeste peninsular. Foi así ata o punto de que as infraestruturas dalgúns pobos costeiros me puxeron en problemas para recoñecer lugares como Arou, Camelle, Camariñas... aínda que tamén descubrín lugares virxes, tan gravados na miña alma como a aldea de Roncudo, que escollín como un lugar onde viven o protagonista principal da novela -Martiño- e a súa nai. Todo quedou moi gravado: era a segunda vez que me atrapaban as costas do Fin da Terra.

E así, durante o outono de 2017, cando escribía unha novela ambientada no século XII, todo aconteceu de súpeto: unha noite, sobre as dúas da mañá, espertáronme unha serie de frases. Eran moi bonitos, con linguaxe directa, nunha segunda persoa moi interior, e erguínme a escribilos: Costa da Morte regresaba a min de maneira defintiva e nese momento escribín o primeiro parágrafo do libro de xeito íntegro:

Odias a tormenta, Martiño. Non é que che dea medo, pero se te pilla mar adentro en plena faena, non deixarás de maldicir mentres traballas na cuberta. Así ata que regresas ao abrigo do porto. Máis aínda: só deixas de murmurar despois do terceiro Cambados que pides nunha das tabernas de Corme. Despois, cando a calma te recupera, colles a bicicleta e subes pola Rúa Nova, para comezar o camiño do Roncudo, de volta á aldea.

Era outubro de 2017. En maio de 2018 estaba rematado o libro, independentemente das correccións, e en decembro dese ano volvín visitar os lugares que deixara reflectidos nunha novela urxente, sinxela, moi humana, que saíu a chorros, e iso era o que sempre digo que, en realidade, me escribiu a min, porque o momento persoal foi difícil. Quizais por iso sinto que nunca escribirei algo tan fermoso e entrañable, tan no fondo, como Ondas.

Creo moito neste libro. Non é o primeiro que escribo, pero toda a xente que me veu falar do libro, despois de lelo, devolveu o amor e a tenrura nas súas palabras, cousas bonitas, gratitude, sentimentos, vida... e iso era o que pensaba se o libro se publicase algunha vez. Por iso trato de promocionar o libro na medida do posible, xa que hoxe en día é moi complexo contar co apoio para facelo, e a maioría dos autores temos que gañarnos a vida, xa que agora a autopromoción forma parte da vida. do escritor, e quero que a xente poida ler Ondas porque sinto que, durante unhas horas -é un libro curto- calquera pode escapar con esta novela e reconciliarse coa beleza, coa amizade e o amor, coa dureza. de vida e esperanza...

Como anécdota direi que pasei un anaco por Vimianzo, nunha tarde chuviosa despois do regreso de 2018, por se me topaba con Manuel Rivas (é unha das persoas ás que lle dedico), xa que creo que vive alí. Tiña na man un exemplar manuscrito, aínda non tiña nin editorial, pero quería regalarllo. Sabía que vivía alí, pero claro, tería sido unha coincidencia extraordinaria para nós coñecernos. É parte da miña forma de ser.
En outubro de 2023 puiden entregarlle un exemplar en persoa e propúxenlle presentar o libro unhas semanas despois, pero xa non puiden saber nada del e, para non molestar, non lle dei o meu enderezo nin teléfono.

Entre 2018 e 2023 enviei Ondas, durante cinco anos consecutivos, ao Premio Torrente Ballester de ficción en lingua galega, ata que a editorial canaria Baile del Sol lle deu a oportunidade que sempre crin que esta novela merecía.

Pouco podo dicir de min: nacín no ano 1971 en Madrid e levo escribindo dende mozo, sobre todo novelas, pero como dixen, de cando en vez se me ocorren contos, algún poema ou unha obra de teatro... Porén, o meu traballo é o de profesor nun colexio concertado, os Sagrados Corazóns, en Madrid. É un traballo moi bonito que levo facendo con ilusión dende hai case vinte e cinco anos.
Considérome unha persoa sinxela, amante da natureza, das conversas, da música e do ciclismo, dunha Rías Baixas acompañada dun queixo e algo do teu pan (aquí, en Castela, cada vez é máis difícil atopar pan da verdade), en definitiva, o goce da vida.
Creo que a miña forma de reflectir todo isto é outra frase, moito máis antiga que a do xornalista Julio Camba, pero que reflicte a mesma sabedoría do xornalista e escritor vilanovés:

Queimar troncos vellos,
beber viños vellos,
ler libros vellos,
ter vellos amigos.
Afonso X o Sabio

Máis novas literarias